Martin Hofman
Inclusief onderwijs en huisvesting
21 mei 2025
In opdracht van het Ministerie van OCW, de PO-raad en de VO-raad hebben Oberon en Sygma onderzoek gedaan naar inclusievere huisvesting in het kader van het Programma Onderwijshuisvesting (rapport d.d. 24 april 2025). Middels het onderzoek is in kaart gebracht wat er qua onderwijshuisvesting nodig is om inclusief onderwijs te realiseren, zodat het Ministerie van OCW nadere eisen kan stellen aan onderwijshuisvesting en huisvestingscriteria.
In 2021 werd reeds vastgesteld dat veel schoolgebouwen in Nederland verouderd zijn en niet voldoen aan de huidige maatschappelijke doelstellingen en verwachtingen. Het Ministerie van OCW heeft de ambitie dat alle schoolgebouwen in 2050 een adequaat binnenklimaat hebben, circulair zijn gebouwd, modulair, adaptief, energieneutraal én inclusief zijn.
Inmiddels ligt er ook een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer inzake de planmatige aanpak onderwijshuisvesting, waarbij een verplichting tot het vaststellen van een IHP voor gemeenten en een MJOP voor schoolbesturen wordt geïntroduceerd.
Alle schoolgebouwen moeten in 2050 een adequaat binnenklimaat hebben, circulair, modulair, adaptief, energieneutraal én inclusief zijn.
Verder is het de bedoeling dat renovatie als een voorziening in de huisvesting in de sectorwetten wordt opgenomen. Ten slotte wordt het investeringsverbod in het primair onderwijs afgeschaft. Met dit wetsvoorstel verandert de bevoegdheidsverdeling tussen gemeenten en schoolbesturen niet.
Gemeenten hebben op grond van de sectorwetten de zorgplicht voor de bekostiging van huisvestingsvoorzieningen en schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de exploitatie en instandhouding van de schoolgebouwen (onderhouden en functioneel aanpassen).
Zowel gemeenten als schoolbesturen krijgen extra kosten om gebouwen inclusief te maken; gezien de bezuinigingen is het de vraag of dit daadwerkelijk te financieren is.
Oberon en Sygma concluderen dat zowel gemeenten als schoolbesturen geconfronteerd zullen worden met extra kosten om schoolgebouwen inclusief te maken. Deze kosten zouden volgens de wetgevingsstructuur dan weer door het Rijk ter beschikking moeten worden gesteld in de bekostigingsstromen.
Gezien de huidige bezuinigingen is het maar de vraag of gemeenten en schoolbesturen de bij de huidige tijd passende inclusieve schoolgebouwen daadwerkelijk kunnen financieren. Wij zijn benieuwd wat het Ministerie van OCW met de uitkomsten van het rapport zal doen.
Wilt u het hele rapport lezen, klik dan op de volgende link: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2025/04/24/6-eindrapport-bouwstenen-voor-inclusievere-scholen.
